Verluchten in bus, tram en metro: hoe we ramen en deuren opengooien
De virologen zijn het erover eens. Regelmatig verluchten helpt in de strijd tegen het coronavirus, samen met mondmaskers en desinfecteren. En dus komen deze vragen vaak terug: hoe verversen wij de lucht in bus, tram en metro? Wordt die voldoende vernieuwd? Nemen jullie extra maatregelen? We vroegen het aan onze specialisten.

Verluchten via natuurlijke en “mechanische” ventilatie
We gebruiken twee manieren om de lucht in onze voertuigen te verversen: via natuurlijke ventilatie, vooral bij de opening en sluiting van de deuren, en zogenaamde “mechanische” ventilatie via de ventilatie- en luchtkoelingsystemen van onze voertuigen. Sinds het begin van de pandemie laten we niets aan het toeval over en nemen we extra maatregelen om de luchtverversing te bevorderen.
Continu verse lucht!
Om de natuurlijke ventilatie te verbeteren doen we drie verschillende dingen:
- We laten we de deuren van onze voertuigen in onze stelplaatsen en aan de eindpunten zoveel mogelijk open staan om te verluchten. Zo vertrekt elk voertuig met verse lucht op het net. Op die plaats reinigen en desinfecteren speciale ploegen trouwens ook onze bussen, trams en metro’s.
- Aan de haltes openen we zo vaak het kan de deuren. Dat zorgt we voor een natuurlijke luchtcirculatie aan boord en dus voldoende verluchting.
- Een derde manier is extra luchtcirculatie via de kleine raampjes die reizigers zelf kunnen openzetten.
Weet je wat hier in ons voordeel speelt? We rijden in een stedelijke context, op een net met grote dichtheid. De afstand tussen onze haltes is zeer beperkt. Die bedraagt gemiddeld 400 meter op het bus- en tramnet en 600 meter op het metronet. Dat komt ongeveer overeen met 1 minuut. En dat is op zijn beurt heel wat verse lucht die binnenkomt als je weet dat onze buschauffeurs en trambestuurders systematisch alle deuren openen (behalve bij de oudste trams en de metro waar dat technisch onmogelijk is) wanneer een reiziger de stopknop indrukt of teken geeft dat hij wil instappen.
Verluchting door luchtkoeling
Daarnaast zijn er nog de luchtkoelingssytemen van onze voertuigen, de mechanische ventilatie. Het gaat afhankelijk van het voertuig om gewone ventilatie, luchtkoeling of airco. Deze systemen leveren een aanzienlijke bijdrage aan het verversen van de lucht in onze voertuigen, bovenop de natuurlijke ventilatie.
De luchttoevoer gebeurt via systemen die we onderhouden volgens de strikte voorschriften van onze onderhoudsplannen. We verifiëren ze zeer nauwlettend, zeker ook juist voor de zomer, het seizoen wanneer de luchtkoeling het actiefste wordt ingezet.
Wist je trouwens dat de activatie van de luchtkoeling in onze bussen en trams volledig automatisch is, zonder tussenkomst van de bestuurder? Het systeem wordt geactiveerd als de binnentemperatuur boven de 23 graden stijgt. Zo voorkomen we dat het systeem te snel in werking treedt en we geen onnodige energie verspillen.
Kaas met gaten
Verluchting blijft uiteraard maar één element in de strijd tegen het coronavirus. Er zijn ook andere maatregelen die een grote rol spelen. Je kan die combinatie best vergelijken met verschillende lagen kaas met gaten. Door de gaten van één plakje kaas raak je misschien nog door. Maar leg verschillende lagen op mekaar en dat wordt een pak moeilijker.
De eerste en belangrijkste verdediging op het openbaar vervoer blijft zonder twijfel het mondmasker. Draag het dus zeker correct, over de neus en onder de kin. Dat blijkt zeer efficiënt. Het beschermt de anderen, maar ook jezelf. Zo vermijd je in de eerste plaats al dat druppeltjes zich verspreiden en in de lucht blijven hangen. Als iedereen zijn mondmasker draagt, is de kans op besmetting klein.

Stel nu dat er zich toch druppeltjes en uiteindelijk ook een aerosol vormt? Pas dan is luchtverversing belangrijk om die aerosolen op te lossen. Ventilatie is dus de tweede verdedigingslijn.
Onze derde verdedigingslijn is het dagelijks meermaals desinfecteren van onze voertuigen en stations, waar we afgelopen jaar alleen al meer dan 22 miljoen euro extra voor uittrokken.
Alles samen zorgt dat er voor een efficiënt pakket, want intussen blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat bus, tram en metro veilig zijn. Dat is nog meer het geval in een stedelijke context als Brussel, waar mensen relatief weinig tijd doorbrengen in de voertuigen. Ook de bekende viroloog Marius Gilbert stelde ons op dat vlak al lang geleden gerust.