Elk jaar op 3 december vindt de Internationale Dag voor Personen met een Beperking plaats. Het perfecte moment om een stand van zaken op te maken van wat wij doen om het Brussels openbaar vervoer toegankelijker te maken. Het minste wat je kan zeggen is dat er wat bougeert bij de MIVB.

De MIVB wil haar net toegankelijk maken voor alle reizigers. Als we die doelstelling willen bereiken, dan moeten we ons openbaar vervoer aanpassen aan mensen met beperkte mobiliteit zodat we hun reis makkelijker, comfortabeler en aangenamer maken. En daar profiteren uiteindelijk alle reizigers van. We komen gelukkig geen ideeën tekort. De MIVB werkt samen met het Brussels Gewest en de betrokken verenigingen om die ambitie waar te maken.

AccessiBus en AccessiTram

Hoewel het de ambitie van de MIVB is om al haar klanten een toegankelijk vervoerssysteem aan te bieden, kan het Brusselse openbaar vervoer niet van vandaag op morgen aangepast worden. We werken daarom met “toegankelijkheidsniveaus”. Die maken op een objectieve en transparante manier duidelijk in welke mate de haltes toegankelijk zijn.

AccessiBus en AccessiTram zijn dus informatiesystemen voor de reizigers. Hiermee kunnen rolstoelgebruikers nagaan welke haltes toegankelijk, begaanbaar of ontoegankelijk zijn.

De halteborden en displays in voertuigen worden geleidelijk uitgerust met deze pictogrammen:

Alle buslijnen en hun haltes die overdag rijden zijn op dit moment uitgerust met dit systeem, terwijl de Noctislijnen nog worden aangepast. De lijnen die ’s nachts rijden worden begin 2023 uitgerust. De volgende fase is het uitrollen van dezelfde informatie op het tramnet. De MIVB verwacht de implementatie van AccessiTram tegen eind 2024 te hebben voltooid.

Met AccessiTram, stap je niet meer “op” of “van” de tram

Vroeger stapte je “op” de tram. Alle trams hadden namelijk een opstap, enkele treden die het voor mensen met beperkte mobiliteit moeilijk of onmogelijk maakten om de tram te nemen. Met de komst van lagevloertrams werd dat voor een stuk opgelost. Maar de ruimte tussen perron en tram blijft een heikel punt en iets waar we oplossingen voor zoeken.

De MIVB blijft in 2021 haar plannen voor een betere toegankelijkheid van het tramnet verder uitvoeren. We noemen dit zelf “AccessiTram“. Onze ambitie is om de ervaringen te verbeteren van tramreizigers met beperkte mobiliteit. We begonnen in semptember 2018, met de inhuldiging van tramlijn 9.

Draagbare oprijplaat in onze trams

De MIVB lanceerde in 2020 draagbare oprijplaten op tramlijn 7. Die oprijplaat is vrij beschikbaar. Iedereen die aanwezig is in de tram kan een reiziger met beperkte mobiliteit dus helpen. De oprijplaat overbrugt de ruimte tussen het perron en de tram en vergemakkelijkt zo vooral reizen voor mensen in een rolstoel.

Ondertussen zijn 70 T4000-trams zijn uitgerust, terwijl 150 van de T3000-voertuigen tegen eind 2024 zullen zijn uitgerust.

Perronranden die ruimte tussen perron en tram opvullen

Om de ruimte tussen perron en tram op te vullen – we noemen die in het jargon de “lacune” – nemen we ook andere initiatieven. Eén daarvan zijn de perronranden die onlangs hun opwachting maakten op ons net. We ontwikkelden dit systeem in samenwerking met CAWaB (Collectif Accessibilité Wallonie Bruxelles). Dankzij perronranden kunnen mensen met beperkte mobiliteit in alle autonomie de tram nemen.

De perronrand bestaat uit een rubberen strook die langs het perron wordt aangebracht, op de plaats waar het is verhoogd tot hetzelfde niveau als de tramvloer. Deze rand verkleint de afstand tussen perron en voertuig tot een minimum, zodat rolstoelgebruikers er overheen kunnen rijden en zo zelfstandig in en uit de tram geraken.

Dit is niet enkel goed nieuws voor rolstoelgebruikers. De open ruimte kan soms ook een probleem zijn voor andere reizigers zoals ouderen, reizigers met een caddie, ouders met een kinderwagens, etc.

Met de perronranden is er dus geen niveauverschil meer en stap je dus niet meer “op” of “van” de tram. Nu stap je binnen of buiten!

Ons net en onze voertuigen passen zich aan

• Om de perronranden overal op het tramnet te kunnen plaatsen, moeten we ook de toegankelijkheid van al onze perrons en voertuigen in het geheel aanpakken. Zo zullen al onze nieuwe trams gebouwd worden met een hoogte van 31 centimeter. Dat is dezelfde hoogte als de vloer van onze meest recente trams: de T3000, T4000 en binnenkort de TNG. Zo werken we de verticale lacune weg en kan de perronrand de horizontale overbruggen.
  
• De trams 3000 en 4000 kregen ook aanpassingen voor een betere toegankelijkheid, door de huidige drempels te vervangen door drempels met een schuine kant, voor optimale toegankelijkheid.
  
• Onze trams 3000 en 4000 kregen blauwe knoppen op de deuren, specifiek voor mensen met beperkte mobiliteit. Wanneer je op de knop drukt, dan trek je de aandacht van de bestuurder, schakel je de automatische sluiting van de deuren uit en activeer je de camera’s.
  
• Aan de haltes is er een specifiek logo op de grond, dat aangeeft waar een rolstoelgebruiker zich best opstelt om meteen toegang te krijgen tot de juiste plaats in het voertuig.

Toegankelijkere metrostations

Tegen eind 2022 zullen 53 van de 69 premetro- en metrostations uitgerust zijn met liften. Brussel Mobiliteit, dat verantwoordelijk is voor de stationsinstallaties, voert ook werkzaamheden uit in zes andere stations: Simonis, Madou, Horta, Albert, Park en Jacques Brel.

Bovendien worden de podotactiele elementen, die slechtzienden begeleiden, gemoderniseerd. Bij gebrek aan een (inter)nationale norm zijn de MIVB en de NMBS overeengekomen dezelfde normen toe te passen en mensen met een visuele beperking te helpen veilig op het net te reizen. Dit is uiteraard bijzonder belangrijk in intermodale stations, d.w.z. stations waar de MIVB niet de enige is die vervoer aanbiedt.

Het nieuwe begeleidingsconcept is te vinden in de stations Schuman, De Brouckère, Hallepoort, Beurs-Grote Markt, Alma en, in de nabije toekomst, Kunst-Wet en Jacques Brel.

Nieuwe aangepaste voertuigen

De M7

De MIVB kocht recent nieuwe voertuigen aan. Bij de metro gaat het om de M7, die we in juli 2021 in dienst namen. Deze splinternieuwe metro rijdt op lijnen 1-5 en heeft verschillende nieuwigheden. Hij opent zijn deuren automatisch in elk station. Dankzij de lage vloer raakt iedereen met beperkte mobiliteit vlot in en uit de metro.

Terwijl in de oudere metro’s MX, die op lijnen 2-6 rijden, de zone voor rolstoelgebruikers zich voor of achteraan bevindt, is dat bij de M7 anders. De zone die speciaal is ingericht om een veilige en comfortabele rit te hebben bevindt zich in het midden van het voertuig.

Binnenkort de TNG

Binnenkort verwachten we een nieuwe tram op ons net: de TNG (Tram New Generation). Hij is met zijn lage vloer beter aangepast aan mensen met beperkte mobiliteit: je kan er makkelijk in en uit. Hij is ruimer en heeft ook een mechanische oprijplaat die iedereen makkelijk kan openklappen zodat iemand in een rolstoel de tram kan binnenrijden.

Toegankelijkere bussen

De nieuw aangekochte bussen van de MIVB beantwoorden aan de Europese toegankelijkheidsnormen. In 2021 werkte de MIVB aan de verbetering van haar lastenboeken, zodat de toegankelijkheid specifiek erin werd geïntegreerd en aangepast aan de noden van de reizigers. Dit werk was mogelijk dankzij de goede samenwerking met de verenigingen actief op vlak van toegankelijkheid.

Digitaal: de website en app

Je goed reis voorbereiden is belangrijk voor iedereen, en nog meer voor mensen met een beperking. De MIVB werkt op verschillende assen om al haar klanten toegang te geven tot digitale inhoud.

Alles is in het werk gesteld om de website “WCAG 2.1 AA conform” te maken, maar de technologie van de huidige site laat niet alles toe. Een toekomstig, nieuwe website zal van meet af aan zo worden ontworpen dat het aan de eisen ervan voldoet. Het doel is niet alleen te voldoen aan de wetgeving inzake digitale toegankelijkheid, maar ook alle gebruikers een optimale surfervaring te bieden door de toegang tot relevante informatie te vereenvoudigen.

De app van de MIVB kreeg dezelfde aandacht en bevat nu bijvoorbeeld realtime informatie over de beschikbaarheid van liften in de stations.

Ook aan de inhoud van deze instrumenten wordt bijzondere aandacht besteed. De MIVB probeert voortdurend nieuwe toegankelijkheidsgegevens op te bouwen en betrouwbaar te maken die de vervoerservaring zullen verbeteren.

Onze collega’s als rots in de branding

Lang voor digitale oplossingen is de inzet van mensen de meest flexibele oplossing. Zo krijgt het personeel dat in contact staat met de klanten aanvullende opleiding en begeleiding met het oog op een voortdurende verbetering van de klantenservice.

Diezelfde medewerkers zijn dagelijks de sleutel tot een succesvolle vervoerservaring. Ze zijn de sterke schakel naar de investeringen van al diegenen die achter de schermen de voertuigen, de haltes en het hele gamma diensten voorbereiden die nodig zijn om een efficiënt vervoerssysteem te organiseren.

Meer toegankelijkheid binnen de MIVB

Wij tellen bijna 10.000 medewerkers. We groeien elk jaar en willen iedereen de kans geven om bij ons te kunnen werken. Ook als je een beperking hebt.

Omdat de MIVB een weerspiegeling is en wil zijn van de maatschappij, hebben we een ambitieus diversiteitsbeleid, waarover je meer te weten komt in onze podcast met onze diversiteitsmanager Tamara Eelsing. Naast diversiteit op vlak van origine of geslacht, zoekt ons bedrijf ook de juiste medewerkers bij mensen met een beperking en past ze zich aan aan de specifieke noden van die kandidaten.

Om die uitdaging aan te gaan werkt de MIVB al jaren samen met de vzw Diversicom en neemt ze deel aan heel wat acties. Dit partnership leidde al tot vele stages en ook tot de ondertekening van een contract van onbepaalde duur.

Andere diensten

Assistentie in onze stations

De MIVB biedt assistentie aan iedereen die in onze stations moeilijkheden heeft om de ruimte tussen het perron en het metrostel te overbruggen. Je kan deze begeleiding boeken via de telefoon of het internet. Het is ook mogelijk om beroep te doen op onze medewerkers door op de knop van een infozuil in het station te drukken.

TaxiBus

TaxiBus is onze vervoersdienst die voorbehouden is voor mensen met een beperking. Het is collectief vervoer die op aanvraag die ritten van deur tot deur aanbiedt. Taxibus is heel het jaar door actief, van 5 uur ’s ochtends tot 1 uur ’s nachts.

Toegankelijkheid, een zaak van alle openbare vervoersmaatschappijen

Sinds 2020 hebben de vier Belgische openbaar vervoersmaatschappijen (NMBS, De Lijn, TEC en de MIVB) een manager die zich specifiek bezighoudt met toegankelijkheid. Deze vier managers kennen mekaar en werken samen aan projecten. Het doel? De coherentie en de kwaliteit van de toegankelijkheid van het Belgisch openbaar vervoer versterken.

In 2022 voerden zij samen een onderzoeksproject uit waarbij ze de vrijwilligerssector betrokken, een co-constructie aanpak die zijn waarde heeft bewezen. Hoewel het project in dit geval niet verder kwam dan de experimentele fase, concludeerden de actoren samen dat het van belang is dit type samenwerking te structureren.

Zij streven ernaar een samenhangend openbaar vervoersaanbod te organiseren. De vervoersmaatschappijen zijn op weg naar universele toegankelijkheid, een gemeenschappelijk doel.