Laat ons eerlijk zijn. Het kan druk zijn in de metro. Zeker voor de coronacrisis was de metro slachtoffer van zijn succes. De nieuwe metro’s (M7), die in 2021 in dienst komen, zijn een deel van de oplossing. Veel minder zichtbaar maar minstens even belangrijk is de grondige vernieuwing van onze signalisatie. Dankzij die modernisering kunnen we meer metro’s laten rijden en zorgen voor minder lange wachttijden, meer plaats en comfort. We leggen je uit waarom.

Ons metronet is nog geen 50 jaar oud en kreeg destijds een hypermoderne signalisatie. Die deelt ons metronet op in vaste zones, waarin zich maximaal één stel mag bevinden. Het is een heel performant veiligheidssysteem. Want dankzij de zones (gevormd door stroomkringen) kan de ene metro de andere onmogelijk inhalen. Elke metro bewaart altijd een vaste minimumafstand ten opzichte van zijn voorganger. En gebeurt dat niet, dan wordt dat stel automatisch geremd.

Metrofile

Het nadeel van ons huidige systeem? Het werkt met zones die een vaste afstand hebben. Daardoor kunnen we de wachttijd of het interval tussen twee metro’s niet laten zakken onder de 2 minuten 30 seconden. Met de oude signalisatie zitten we zo in de spits aan de maximumcapaciteit op het drukste stuk van het net: het gemeenschappelijk deel van lijnen 1 en 5.

We zouden zoveel metro’s kunnen kopen als we willen. Het zou niets uithalen zolang we het interval niet kunnen laten dalen. Dat zou alleen maar een metrofile veroorzaken. We hebben dus nieuwe signalisatie nodig.

De oplossing : CBTC of Communication Based Train Control

Die nieuwe signalisatie is de CBTC of Communication Based Train Control. CBCT combineert radiosignalen tussen de metrostellen met apparatuur langs de sporen en in technische lokalen. Dankzij die technologie kunnen we de huidige vaste zones omvormen tot variabele en dus veel kleinere zones.

Dit laat toe de veiligheidsafstand tussen twee metro’s te verkleinen en dus ook de intervallen en wachttijden. Dat zorgt er op zijn beurt dan weer voor dat we in alle veiligheid meer metrostellen kunnen laten rijden. Alles samen zal dat op termijn de capaciteit van de metro met maar liefst 20 procent verhogen!

Onze collega’s van MTA in New York maakten er een filmpje over:

Metro om de 2 minuten

We zijn bij de MIVB intussen volop bezig met testen en uitrollen van CBTC. Zo passen we onze huidige Boa-metrostellen en de infrastructuur langs de sporen aan, in de eerste fase op lijnen 1 en 5. Onze nieuwe metro M7 krijgt het systeem uiteraard al standaard geïnstalleerd in de fabriek.

Het goede nieuws is dat we binnen twee à drie jaar de frequentie van de metro kunnen verhogen. Je mag dan het volgende verwachten :

• Een metro om de 2 minuten op lijnen 1 en 5 i.p.v. om de 2 minuten 30 vandaag (op het gemeenschappelijk deel)
• Een metro om de 2 minuten 30 op lijnen 2 en 6 i.p.v. om de 3 minuten vandaag (op het gemeenschappelijk deel), of op termijn om de 2 minuten bij voldoende reizigers

Technische verbeteringen

Waarom rollen we CBTC eerst uit op de lijnen 1 en 5? Zoals gezegd is het gemeenschappelijk deel van deze lijnen, vooral tussen Merode en Centraal Station, veruit het drukste van ons hele net. Het heeft het meest nood aan een hogere frequentie en dus meer capaciteit en comfort.

Comfort? Ja, want als je minder lang moet wachten op je metro, dan staat er minder volk op het perron en stappen minder reizigers op. Gevolg: je hebt meer plaats en dus meer comfort.

Ook de nieuwe metrolijn 3, waarmee je tegen 2030 in 20 minuten van Evere naar Vorst zal kunnen reizen, zal uiteraard gebruik maken van CBTC. Zo zorgen we voor een uniform systeem.

Om de uitrol goed voor te bereiden beschikken we trouwens over een testspoor in onze stelplaats in Haren. Daar testen we de signalisatie en elke nieuwe M7 voor die op het net kan. We bekijken onder meer of het stel goed “communiceert” met de nieuwe signalisatie.

Automatische metro

Op termijn maakt de CBTC-signalisatie trouwens een volledig automatische metro mogelijk en zelfs een vermindering van de wachttijd tot 1 minuut 30. In eerste instantie zal dit mogelijk zijn op de nieuwe lijn 3 of op lijnen 1 en 5. Maar zoals onze CEO, Brieuc de Meeûs zegt:

« We concentreren ons eerst en vooral op hogere frequenties, een metro om de 2 minuten op het gemeenschappelijke deel van lijnen 1 en 5. Daarna kunnen we de automatisering bekijken, maar zeker niet voordien. »

Brieuc de Meeûs, CEO van de MIVB