Je weet het wel, zodra het geluidssignaal weerklinkt om de deuren te sluiten, mag je niet meer op een voertuig stappen. Maar hoe werkt dat systeem van openen en sluiten? Is het automatisch? En kan de bestuurder in tijden van corona niet gewoon alle deuren openen aan alle haltes? We leggen het je hier uit.
Bus en tram
In al onze bussen en trams sluiten de deuren automatisch. Het zijn de reizigers die de deuren individueel openen door op de knop te duwen. Het enige wat onze bestuurders doen is het hele systeem vergrendelen of ontgrendelen. Door de deuren te vergrendelen kunnen ze niet opengaan tussen twee haltes, dus ook niet als je op de knop drukt. De bestuurder kan het systeem trouwens pas vergrendelen nadat alle deuren volledig gesloten zijn.
Een dubbele veiligheid op de bussen
De automatische sluiting van de deuren is op alle bussen geïnstalleerd, met uitzondering van de deur vooraan. Het bestaat uit twee veiligheidssystemen:
- Een aanwezigheidsdetectie zorgt ervoor dat de deuren niet kunnen sluiten wanneer iemand zich dicht bij de deur bevindt. In de oudere voertuigen gebeurt dat dankzij een vloersensor, op de nieuwere voertuigen door infrarooddetectie.
- Elke deur heeft een voelboord die de deuren automatisch heropent bij detectie van een obstakel tijdens de sluiting.
De sluiting van de deuren verloopt trouwens volgens de Europese norm R107. Die beschrijft hoe een deur op een voertuig bestemd voor personenvervoer moet werken.
… en onze trams
Net als in onze bussen sluit de deuren van onze trams automatisch, op de eerste deur vlakbij de bestuurder na. Ook hier zijn er twee vergelijkbare veiligheidssystemen aan het werk:
- Een infraroodsensor detecteert wanneer iemand dichtbij de deur staat. Is dat het geval dan zullen de deuren niet automatisch sluiten.
- Een voelboord zal zorgen voor een heropening van de deuren wanneer die een obstakel detecteert bij de sluiting.
Ook hier is het een Europese norm, EN 14752, die de werking van de deuren beschrijft. Het gaat dan specifiek over die van een spoorvoertuig bestemd voor personenvervoer.
Trouwens, de trams van het type T2000 hebben geen aanwezigheidsdetectie. Hun deuren sluiten automatisch na 20 seconden. Vandaar dat het zo belangrijk is het geluidssignaal te respecteren.
De metro
In de metro is het niet mogelijk om alle deuren in 1 keer automatisch te openen, behalve voor de nieuwe metrostellen van het type M7. Ook hier kan de bestuurder enkel beslissen de deuren te ver- of ontgrendelen.
De bestuurder ontgrendelt dus alle deuren en het is de reiziger die beslist om de deur te openen door op de knop te drukken. Als er dus niemand aan een bepaalde deur op- of afstapt en op knop drukt, blijft ze dicht.
Bij onze nieuwe metrostellen M7 openen en sluiten de deuren volledig automatisch. Je hoeft dus niet meer op een knop moeten drukken, want de deuren openen (en sluiten) vanzelf in elke station. Opletten dus dat je zeker niet tegen de deuren gaat leunen!
Sneeuwbaleffect
De regulatie van de metro verloopt volgens een precies uurrooster, als een metronoom. Een bord aan het perronhoofd informeert de metrobestuurder of hij op schema rijdt. Wanneer de bestuurder het geluidssignaal laat afgaan voor sluiting van de deuren, kan geen enkele reiziger nog veilig aan boord gaan.
Stel nu dat we toch nog een extra reiziger laten opstappen (15 sec) en toch nog een andere omdat er plots nog een reiziger staat, en we dat zo in elk station doen? Dan raakt dit metrostel nooit meer op schema. Meer nog, dit zou een vertraging veroorzaken voor alle metrostellen die volgen.
In de spits zit er 180 seconden tussen de metrostellen. Deze frequentie laat niet toe om lang in een station stil te staan om reizigers te laten instappen, gezien de nabijheid van het volgende metrostel. Zaken verschillen in de spits tegenover ’s avonds, wanneer de frequentie later ligt en de bestuurders een late reiziger nog kunnen toelaten.
Stiptheid van de metro
Soms nemen reizigers risico’s om nog snel andere mensen te kunnen laten opstappen en dat lijkt een goede daad. Maar een voertuig zo ophouden straft een hele metro of tram! Weinig solidair dus. Enkele minuten wachten op de volgende metro of tram vermijdt ongevallen en vertragingen. Reizigers wachten op de metro. Niet omgekeerd.
Dit kan hard klinken, maar volg ons even. Als de metro in elk station zou moeten wachten op reizigers die nog vlug willen opstappen, dan zou hij nooit vertrekken. Je kan je dat makkelijk inbeelden in Centraal Station of Kunst-Wet waar heel veel reizigers op- en afstappen.
Eigenlijk mag een metro in elk station maar 16 seconden stilstaan.
- 3 seconden om de deuren te openen
- instappen/uitstappen
- 3 seconden geluidssignaal
- 3 seconden om de deuren te sluiten
- 2 tot 3 seconden van controle voor vertrek
In tegenstelling tot wat je zou denken, zijn metro-of tramdeuren niet zoals de deuren van een lift, die bij de minste weerstand terug openen. De druk die de metro- en tramdeuren uitoefenen is groot. Ze kunnen verwondingen veroorzaken, om niet te spreken van de schade als het voertuig vertrekt terwijl er nog een voorwerp tussen de deuren zit.
Wat op het eerste gezicht onschuldig lijkt, kan helemaal fout aflopen: niet alleen voor jezelf, maar ook voor andere reizigers op het perron die kunnen geraakt worden door het geblokkeerde voorwerp!
Blokkeer de deuren niet
Of je nu met tram, bus, of metro reist, de basisregel is dezelfde: blokkeer de deuren niet. De regel is zeer eenvoudig: wanneer je het geluidssignaal hoort, stap je niet meer op of van het voertuig. De deuren blokkeren veroorzaakt niet alleen een minder goeie werking van het net (en vertragingen over het hele net), maar je brengt je eigen veiligheid in gevaar!
Lees ook: