Ze maakt al 7 jaar foto’s op het MIVB-net. Ze houdt van mobiliteit en is gefascineerd door ondergrondse werelden en de sfeer in de metro, in België en daarbuiten. Haar naam? Hélène Cook. Als getalenteerde fotografe laat ze geen kans onbenut om het dagelijkse leven in Brussel vast te leggen. Ze won recent nog onze art nouveau-wedstrijd die we organiseerden in samenwerking met het Antwerpse designbureau “Yellow Window“. Haar winnende foto is momenteel te zien in een art nouveau-tentoonstelling in metrostation Kruidtuin. We stelden haar enkele vragen over haar visie op kunst en mobiliteit in Brussel.
Op je website kan je de fotoreeks “Metro Series” bekijken. Waarom inspireert de Brusselse metro jou zo sterk en welke boodschap wil je geven aan de Brusselaars?
Ik gebruik vaak de metro om mij te verplaatsen. Ik hou ervan. Ik ben gefascineerd door ondergrondse werelden en de sfeer die verschilt van metrostation tot metrostation. Via mijn foto’s wil ik niet noodzakelijk de mensen overtuigen of een boodschap overbrengen. Ik hou gewoon van de metro.
Dankzij de metro gaan we van de ene wereld naar de andere, van de ene kleur naar de andere, van de ene architectuur naar de andere. Kunst is overal in de metro. En dan zijn er nog de mensen die de metro nemen. Ik observeer de reizigers, die deel uitmaken van die hele ondergrondse artistieke omgeving. Ik hou ervan om de grandeur en het statische van de stations te combineren met de bewegingen van de reizigers en de metrostellen. Dat illustreert het leven. De metro van de MIVB, dat is voor mij een soort artistieke leefruimte.
Je werk gaat vaak over stedelijke ruimte en veranderende landschappen. Hoe denk je dat duurzame mobiliteit die veranderingen in Brussel en de wereld kan beïnvloeden?
Moeilijk te zeggen. Voor mij persoonlijk is duurzame mobiliteit goed voor mijn gezondheid. Dat is een feit. Als fotografe vind ik dat duurzame mobiliteit betekent meer plaats geven aan voetgangers. Puur estethisch hoop ik dat we ooit aantrekkelijkere voertuigen mogen zien verschijnen (lacht). En waarom ook niet wat meer trams? Of uitgebreidere metrolijnen. Ik merk in de stad meer fietsen en steps. Dat is fantastisch, maar een beetje meer orde brengen zou niet slecht zijn.
Via je foto’s leg je momenten vast uit het dagelijkse leven in steden. Hoe denk jij dat mobiliteit, en openbaar vervoer in het bijzonder, het leven van de Brusselaars en inwoners van andere steden beïnvloedt?
Een goed vervoersnet bepaalt de levenskwaliteit in een stad. Van het moment dat je de inwoners voldoende mogelijkheden geeft voor zachte mobiliteit, om hun verplaatsingen te vergemakkelijken en de luchtkwaliteit te verbeteren, dan zullen ze geneigd zijn minder hun wagen te gebruiken en zich anders te verplaatsen. Ik denk maar aan je boodschappen doen of iets gaan drinken met vrienden. Dat is mijn hoop, de hoop van iemand die niet met de auto rijdt. Maar let op: ik begrijp perfect dat er mensen zijn die niet zonder hun wagen kunnen.
Via mijn foto’s wil ik geen boodschap geven. Ik heb geen zin in politiek, discussies op sociale media of tijdens een vernissage. Wat mij het meeste aantrekt is het estethische aspect van fotografie.
Je hebt naast Brussel ook heel wat andere steden gefotografeerd. Merk je grote verschillen op vlak van mobiliteit of de manier waarop inwoners zich verplaatsen? Heeft dat invloed op je foto’s?
Ik hou van de metro van Berlijn en Londen. Die zijn zeer interessant, want er is heel veel passage. Ik bedoel daarmee dat het fotografische landschap om de 5 minuten verandert. De perrons lopen heel snel leeg en dan is er niemand meer. Ik hou ook van de schoonheid van metronetten met één centraal perron voor de 2 richtingen. Voor je foto’s biedt dat veel mogelijkheden op vlak van symmetrie. Brussel heeft er ook enkele.
De metronetten van Berlijn en Londen combineren ook zeer oude, met zeer moderne stations, zoals de Elisabeth Line in Londen. Ik trek soms naar andere steden puur om hun metro te fotograferen. Mijn droom is naar Kiev en Moskou te gaan, maar dat is nu uiteraard niet het goede moment.
Kunnen kunst en fotografie een rol spelen om het publiek te sensibiliseren voor de uitdagingen op vlak van mobiliteit en duurzaamheid?
Ik denk dat kunst echt een rol kan spelen. Fotografie maakt daar deel van uit. Vandaag kan iedereen mooie foto’s maken met een smartphone. Dus als ik mensen kan inspireren door een originele invalshoek of een andere manier van kijken, waarom niet?
Je kan met een mooie foto mensen inspireren en aanzetten om een station te bezoeken dat ze nog nooit zelf hebben gezien. Of gewoon een plaats waar je regelmatig passeert met andere ogen bekijken.
Schoonheid trekt aan, dat valt niet te ontkennen. Ik heb zelf meerdere fetisjistische plaatsen, zoals Pannenhuis. Licht speelt een heel grote rol, net als het moment van de dag om het perfecte ogenblik vast te leggen. Neem nu metrostation Kraainem. Dat heeft een grote glaspartij, met een heel bijzonder licht met een blauwe tint dat reflecteert met de gele structuur van het interieur van het station. Ik hou van dat soort contrast. In metrostation Belgica vind je die sfeer ook, met een heel bijzonder licht.
Sommige stations zijn dan weer interessant voor hun architectuur, andere voor hun reizigers. Ik heb bijvoorbeeld een fotoreeks die focust op de voeten van de passagiers. Ik vind het leuk ze te isoleren en er een foto van te nemen vlakbij de gele lijn van de metro bijvoorbeeld. Kunst-Wet is perfect voor zo’n project: er is veel passage en het resultaat is goed.
In Pannenhuis vind ik vaak heel veel inspiratie. Er zijn veel stations waarvan ik houd, maar er zijn er ook enkele die mij minder inspireren of waar de foto’s gewoon niet geven wat ik ervan had verwacht, zoals Vandervelde. Ik hoop trouwens vooral dat de toekomstige metrostations op de nieuwe Metro 3 heel kleurrijk zullen zijn (lacht).