Hoe lang moet je nog wachten voor je zelf de automatische metro neemt in Brussel? We leggen je uit wat de MIVB doet zodat jij binnen enkele jaren de automatische metro zonder bestuurder zelf kan testen.

Hoe werkt de automatische metro?

Je kan je best voorstellen dat een metro automatisch, zonder bestuurder, laten rijden heel complex is. Er zijn 3 elementen die absoluut noodzakelijk zijn en perfect op mekaar afgestemd, om de automatische metro in Brussel te laten rijden:

1. Metro’s met technologie waardoor ze zonder bestuurder kunnen rijden.
2. Moderne signalisatie die altijd weet waar de zelfrijdende metro zich bevindt.
3. Perronwanden in metrostations zodat reizigers in veilig in- en uitstappen.

Wat zijn de voordelen van de automatische metro?

1. Kortere wachttijden, tot slechts 1 minuut 30 seconden tussen 2 metro’s, want je er kan meer laten rijden
2. Hogere frequenties en dus meer plaats en comfort
3. Meer veiligheid want dankzij perronwanden kan je niet op de sporen belanden
4. Minder verbruik want een automatische metro verbruikt minder elektriciteit

Wanneer mag je de automatische metro in Brussel verwachten?

Ten vroegste eind 2025 zal de automatische metro in Brussel verschijnen. Je zal hem dan kunnen nemen op een klein stukje, in de stations Erasmus, Eddy Merckx en COOVI. In deze 3 Brusselse metrostations worden dan namelijk als eerste perronwanden geplaatst. Het gaat om een test, die een verdere uitrol op lijnen 1 en 5 en de nieuwe metrolijn 3 moet voorbereiden.

Dat het wachten is tot eind 2024 heeft een reden. Op dit moment heeft het geen zin om die wanden te plaatsen omdat er teveel verschillende types metrostellen rondrijden. Daardoor staan de deuren van de metrostellen niet overal op dezelfde plaats, waardoor je zou kunnen uitstappen. Hieronder kom je in detail te weten wat allemaal nodig is voor een automatische metro.

Automatische metro’s

Als jij aan de automatische metro denkt, dan denk je waarschijnlijk spontaan aan hypermoderne voertuigen. Terecht en ook weer niet! Onze nieuwe M7-metrotreinen hebben nu al standaard alle technologie aan boord om zonder bestuurder te rijden. Die technologie zorgt voor een goede communicatie tussen het voertuig en de signalisatie die de trein aanstuurt. De eerste M7’s rijden sinds de zomer van 2021 op het Brusselse metronet, maar nog in manuele modus.

Je weet uiteraard dat wij naast onze M7 nog andere types metro’s hebben: de Boa of M6 en onze oudere MX’en. Ook de Boa’s rusten we een voor een uit met het nieuwe systeem dat compatibel is met de nieuwe signalisatie. Dat doen we ook met enkele van onze oudere MX’en.

Moderne signalisatie, noodzaak voor de automatische metro

Veel minder zichtbaar dan metrostellen maar minstens even belangrijk voor de automatische metro is de grondige vernieuwing van onze signalisatie. Die loopt momenteel volop. Dankzij de modernisering zullen er meer metro’s rijden. Daardoor zal jij minder lang hoeven te wachten, krijg je meer plaats en dus extra comfort.

Waarom de huidige signalisatie in de metro vervangen?

De Brusselse metro is nog geen 50 jaar oud en kreeg destijds een hypermoderne signalisatie. Die deelt ons metronet op in zones met vaste afstand, waarin zich maximaal één stel mag bevinden. Het is een heel performant veiligheidssysteem. Dankzij de zones, gevormd door stroomkringen, kan de ene metro de andere onmogelijk inhalen. Elke metro bewaart altijd een vaste minimumafstand ten opzichte van zijn voorganger. Gebeurt dat niet, dan wordt dat stel automatisch geremd.

Het nadeel van het huidige systeem? Omdat de signalisatie werkt met zones met vaste afstand kan je het interval tussen 2 metro’s, en dus jouw wachttijd, niet laten zakken onder de 2 minuten 30 seconden. Met de oude signalisatie zitten we zo in de spits aan de maximumcapaciteit op het drukste stuk van het net: het gemeenschappelijk deel van metrolijnen 1 en 5.

Je zou nog zoveel metro’s kunnen kopen als je wil, het zou niets uithalen zolang je het interval niet laat dalen. Dat zou alleen maar een metrofile veroorzaken. De signalisatie vernieuwen is de enige oplossing.

Signalisatie voor automatische metro: Communication Based Train Control (CBTC)

De nieuwe signalisatie die op termijn jouw metro zal aansturen, of die nu automatisch is of niet, is Communication Based Train Control (CBTC). CBCT combineert radiosignalen tussen de metrostellen met apparatuur langs de sporen en in technische lokalen. Die technologie werkt niet met vaste, maar variabele en dus veel kleinere zones.

Dit laat toe de veiligheidsafstand en dus de tijd tussen twee metro’s te verkleinen. Zo kan de MIVB zonder zorgen extra metrostellen inzetten. Dat zorgt er op zijn beurt voor de jij minder lang hoeft te wachten op je metro. Alles samen zorgt dat op termijn voor 20 procent meer plaats op de metro!

Onze collega’s van MTA in New York maakten een begrijpelijk filmpje over het verschil tussen de oude en nieuwe signalisatie:

Perronwanden

Naast metro’s die perfect communiceren met de nieuwe CBTC-signalisatie zijn er ook perronwanden nodig in de stations. Die perronwanden zijn grote hoge deuren die op de rand van het perron staan. Ze blijven gesloten zolang de automatische metro zich niet in het station bevindt. Komt jouw zelfrijdende metro aan en staat hij helemaal stil? Pas dan opent hij voor jou de perron- en metrodeuren. De perrondeuren zorgen voor meer veiligheid. Door de perrons af te schermen met wanden, kan niks op de sporen terechtkomen. Dat is belangrijk want als metrostellen automatisch rijden, zonder bestuurder, kan niemand ingrijpen als er iets op de sporen belandt. De perronwanden zorgen er ook voor dat niemand op de sporen kan springen of geduwd kan worden.

Hoe zo een perronwanden eruit zien? Onze collega’s in Parijs hebben ze in een aantal stations al geïnstalleerd:

Kortere wachttijden nog voor komst automatische metro

Moet je wachten op de komst van de automatische metro voor je al van de voordelen kan genieten? Gelukkig niet! De MIVB is al volop bezig met de uitrol van CBTC, de aanpassing van de huidige Boa-metrostellen en de infrastructuur langs de sporen. Dat gebeurt in de eerste fase op lijnen 1 en 5.

Het goede nieuws is dat daardoor binnen twee à drie jaar al de frequentie van de metro verhoogt op de volledige lijnen 1 en 5 en later ook op lijnen 2 en 6. Je mag dan het volgende verwachten :

• Een metro om de 2 minuten op lijnen 1 en 5 i.p.v. om de 2 minuten 30 vandaag (op het gemeenschappelijk deel)
• Een metro om de 2 minuten 30 op lijnen 2 en 6 i.p.v. om de 3 minuten vandaag (op het gemeenschappelijk deel), of op termijn om de 2 minuten bij voldoende reizigers

Waarom komt CBTC eerst op de lijnen 1 en 5? Het gemeenschappelijk deel van deze lijnen, vooral tussen Merode en Centraal Station, is veruit het drukste van ons hele net. Het heeft het meest nood aan een hogere frequentie en dus meer plaats en comfort.

Ook de nieuwe metrolijn 3, waarmee je tegen 2032 in 20 minuten van Evere naar Vorst zal kunnen reizen, zal gebruik maken van CBTC en automatische metro’s. Zo zorgen we voor een uniform systeem.